Hoe kunnen antipsychotica diabetes mellitus veroorzaken?

Verschillende studies rapporteren over de toegenomen kans op dm type 2 bij gebruik van bepaalde antipsychotica. Over de oorzaken hiervan kunnen hypotheses worden opgesteld, aan de hand van resultaten van heel divers (fundamenteel) onderzoek. Daarbij zijn te onderscheiden: de rol van vetweefsel, de rol van de (bètacellen van) de pancreas en de rol van lever- en spiercellen, dit in relatie tot het receptor-binding profiel van verschillende antipsychotica. Blokkade van de H1-receptor lijkt zeker een rol te spelen bij gewichtstoename door antipsychotica, en daarmee ook bij het ontstaan van dm type 2. Een direct effect op pancreascellen kan ook een rol spelen, waarbij agonisme van 5ht1a receptoren mogelijk beschermend werkt en antagonisme van M3-receptoren een verstoring van de glucosehomeostase veroorzaakt. Ook een verstoring van het glucosetransport over het membraan van lever- en spiercellen kan een rol spelen. Het is zeer waarschijnlijk dat er niet één mechanisme bepalend is, maar eerder een samenspel van factoren die uiteindelijk tot dm leiden. In ieder geval geven de genoemde mechanismen aanknopingspunten om de verschillen tussen antipsychotica op het gebied van diabetogeniteit te verklaren.