Hoe werkt lithium?

Van antidepressiva, antipsychotica en benzodiazepinen weten we wat de effecten op receptoren en heropnamemechanismen in de hersenen zijn. Die effecten zijn hoogstwaarschijnlijk ook verantwoordelijk voor de klinische effecten van deze middelen, al bestaan daarover onduidelijkheden. Van effecten van lithium in de hersenen is veel minder duidelijk. Omdat het een ion is net als natrium en kalium, werd gedacht dat de effecten zo universeel zijn dat er nauwelijks achter te komen valt waardoor het werkt bij de affectieve stoornissen.
Dat is de laatste jaren aan het veranderen. Het blijkt dat lithium effecten heeft op een aantal signaaltransductiesystemen die mogelijk samenhangen met werkzaamheid bij affectieve stoornissen. Deze systemen hebben veel verschillende functies in de hersenen. Ik zal alleen het gsk-3-systeem bespreken dat de laatste jaren bij onderzoekers het meest populair is. Dit dient als voorbeeld voor de huidige gedachten over de manier waarop lithium werkt. Aan het eind van het artikel is figuur 2 opgenomen; deze geeft een overzicht van een aantal signaaltransductiesystemen waarop lithium invloed heeft.