Hypercalciëmie en hyperparathyreoïdie bij lithiumgebruik

Lithium wordt frequent gebruikt in de behandeling van de bipolaire stoornis, maar kan meerdere bijwerkingen geven, waaronder hyperparathyreoïdie. Lithium-geïnduceerde hyperparathyreoïdie leidt tot hypercalciëmie, wat lichamelijke en psychiatrische symptomen kan veroorzaken. Het risico op hyperparathyreoïdie neemt toe met langere duur van lithiumgebruik en hogere lithiumspiegels. De regulatie van calcium en parathormoon wordt voornamelijk gestuurd door de calcium-‘sensing’ receptoren (CaSR) in de bijschildklieren, waarbij ook magnesium, vitamine D en fosfaat een rol spelen. Lithium verstoort deze balans door invloed uit te oefenen op de gevoeligheid van de CaSR, de calciumuitscheiding via de nieren te verminderen en de opname van calcium in de darmen te verhogen. Tevens kan lithium hyperplasie van de bijschildklieren veroorzaken met uiteindelijk vorming van adenomen die parathormoon produceren. Lithium-geïnduceerde hyperparathyreoïdie kan behandeld worden door verlagen of switchen van lithium, resectie van adenomen of calcimimetica. Het is belangrijk om voor start van lithium en tijdens gebruik hiervan regelmatig de calcium- en, indien afwijkend, ook parathormoonwaarden te controleren, om hypercalciëmie en hyperparathyreoïdie tijdig te signaleren.